Provinciale taken
De commissaris van de Koning is lid en voorzitter van Gedeputeerde Staten (het dagelijks bestuur van de provincie). Ze is ook voorzitter van Provinciale Staten (het parlement van de provincie). Daar is ze geen lid van. De commissaris van de Koning controleert of de voorbereiding en uitvoering van de besluiten van de provincie goed gaat. Ze tekent alle officiële besluiten van de provincie. Dit doet zij samen met de provinciesecretaris.
De commissaris van de Koning treedt ook op als 'ambassadeur' van de provincie:
- Ze komt op voor de belangen van de provincie. Dit doet ze onder andere in Den Haag en Brussel.
- Ze vertegenwoordigt de provincie bij officiële momenten en begeleidt leden van het Koninklijk Huis als deze de provincie bezoeken.
Voor de provinciale taken legt de commissaris van de Koning verantwoording af aan Provinciale Staten.
Rijkstaken
De commissaris heeft ook taken die zij namens de regering uitvoert als rijksorgaan.
- Ze heeft een belangrijke rol in het proces van benoeming of herbenoeming van burgemeesters.
- Ze benoemt een waarnemend burgemeester.
- Ze adviseert over aanvragen voor een lintje (Koninklijke onderscheiding).
- Ze bezoekt regelmatig de gemeenten om op de hoogte te blijven van wat er in de provincie gebeurt.
- Ze bevordert de samenwerking van de provincie, gemeenten en waterschappen met rijksambtenaren en de krijgsmacht. Ze is hierbij de verbindende schakel tussen de centrale overheid in de provincie en de lokale overheid.
- Ze adviseert en bemiddelt bij bestuurlijke problemen of integriteitskwesties in een gemeente.
- Ze bevordert indien nodig de bestuurlijke samenwerking bij een ramp of crisis waar meerdere gemeenten bij betrokken zijn. (Wet veiligheidsregio’s).
Als rijksorgaan legt de commissaris van de Koning verantwoording af aan de regering en niet aan Provinciale Staten.
Rijksheer
De commissaris van de Koning heeft nog een andere rol: rijksheer. Dit is alleen het geval wanneer het staatsnoodrecht wordt toegepast. Als dat gebeurt volgt een rijksheer aanwijzingen op van het Rijk en hoeft de commissaris van de Koning geen verantwoording af te leggen aan Provinciale Staten.
